Bài thuốc Đông y trị Hen Suyễn

Theo quan điểm Đông y, bệnh hen phế quản còn gọi là háo chứng, suyễn, hen suyễn. Bệnh hen có thể do phong hàn (nhiễm gió lạnh); phong nhiệt (nhiễm nóng, nhiễm khuẩn, viêm,…); phong thấp (độ ẩm không khí cao); do chức năng tạng phế rối loạn,…Các nguyên nhân trên gây rối loạn, suy giảm chức năng tạng phủ, vệ khí hư - tà khí xâm phạm. Đối với chức năng phế gây phế khí chủ túc giáng rối loạn dẫn tới phế khí nghịch sinh ra cơn hen. Ảnh hưởng chức năng tạng thận, vì thận là cơ quan chủ nạp khí nên khi rối loạn chức năng thận sẽ dẫn tới phế khí nghịch sinh ra cơn hen.

Theo Trần Tu Viên đời Thanh viết trong Y học thực tại trị luận về chứng hen:

- Hàn tà xâm nhập nằm sẵn ở phế du.

- Đờm ẩm được kết tụ sinh ra ở phế.

- Trong ngoài cùng ứng, khi có điều kiện phong hàn thử thấp táo hỏa làm tổn thương là phát cơn ngay.

- Nếu uống rượu, ăn đồ lạnh, lao động vất vả, nhập phòng quá nhiều … cũng có thể phát cơn được.

Điềutrị theo y học cổ truyền

Hen hàn

Phép trị: ôn phế, tán hàn, trừ đàm, định suyễn.

Các bài thuốc: Bài Xạ can ma hoàng thang gia giảm

Xạ can 6g, sinh khương 4g, khoản đông hoa 12g, bán hạ chế 8g, ma hoàng 10g, tế tân 12g, ngũ vị tử 8g, đại táo 12g.

Hen nhiệt

Phép trị: thanh nhiệt, tuyên phế, hóa đàm, bình suyễn.

Bài thuốc Định suyễn thang: ma hoàng 6g, hoàng cầm 12g, tang bạch bì 20g, hạnh nhân 12g, trúc lịch 20g, cam thảo 4g, bán hạ chế 8g. Phân tích bài thuốc

Thực suyễn

Phong hàn

Phép trị: lợi phế, khai khiếu, giáng khí, định suyễn.

Các bài thuốc: Bài thuốc Tiểu thanh long thang: ma hoàng, quế chi, tế tân, bán hạ, can khương, thược dược, ngũ vị tử, cam thảo.

Hư suyễn

Phế âm hư

Phép trị: tư âm, bổ phế, định suyễn.

Bài thuốc Sinh mạch tán gia vị: đảng sâm 16g, sa sâm 12g, mạch môn 12g, ngọc trúc 8g, ngũ vị tử 6g, bối mẫu 12g

Phế khí hư

Phép trị: bổ phế, cố biểu, ích khí, định suyễn.

Các bài thuốc: Bài thuốc Ngọc bình phong tán gia giảm: hoàng kỳ 12g, tô tử 12g, phòng phong 8g, bạch truật 12g.

Ngoài các bài thuốc trên, còn rất nhiều bài thuốc Đông y khác giúp điều chỉnh cơ địa người bệnh (điều hòa thủy hỏa) hạn chế tái phát, giảm cường độ bệnh, có tác dụng điều trị tận gốc bệnh hen phế quản.

Ngô Hoài (sưu tầm)